ސެންސަރީ އޯވަރލޯޑަކީ އޯޓިޒަމް ހުންނަ ގިނަ ކުދިންނަށް ދިމާވާ ވަރަށް އާއްމުކަމެކެވެ. މިކަން ދިމާވަނީ ހަށިގަނޑުގެ އެކެއް ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ހިއްސުތަކަށް (މިސާލަކަށް، އަޑު އިވުން، ވަސްދުވުން ބީހުން، ފެނުން، ރަހަ) ނަގައިގަނެވޭވަރަށްވުރެ މާ ބޮޑަށް އިހުސާސް ކުރެވުމުންނެވެ. މިސާލަކަށް، އަޑުގަދަ، އަލިގަދަ އަދި މީހުން ގިނަތަނެއްނަމަ މިއީ އެއްފަހަރާ ސިކުނޑިއަށް ނަގައިގަނެވޭ ވަރަށްވުރެ މާ ބާރުބޮޑު ކަމަކަށް ވެއެވެ. މި އުނދަގޫގެ ސަބަބުން، އޯޓިޒަމް ހުންނަ ކުދިންގެ އުޅުމާއި، މީހުނާ މުޢާމަލާތު ކުރުމާއި އަދި އިހުސާސް ކުރެވޭގޮތް އެހެން މީހުނާއި ތަފާތުވެއެވެ.
ސެންސަރީ އޯވަރލޯޑަކީ ކޮބާ؟

އަހަރެމެންގެ ސިކުނޑި އުފެދިފައިވަނީ ތަފާތު ހިއްސުތަކުން ފޯރުކޮށްދޭ އެކި މައުލޫމާތުތައް ނަގާ އެ މައުލޫމާތުތައް ތަރުތީބު ކުރުވާ ގޮތަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އޯޓިޒަމް ހުންނަ ބައެއް ކުދިންނަކީ ސިކުނޑިއަށް މި މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭގޮތް ތަފާތު ކުދިންނެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ދުވަހުން ދުވަހަށް ކުރިމަތިވާ ތަފާތު ހާލަތްތަކަކީ އުނދަގޫ ކަމަކަށްވެއެވެ. އާއްމު މީހަކަށް އަޑު އިވޭވަރަށް ވުރެ އުނދަގޫ ގޮތަކަށް ނުވަތަ ބާރުކޮށް މިކުދިންނަށް އަޑު އިވިދާނެއެވެ. ގިނަ ބައެއްގެ ތެރޭ ހުންނަން ޖެހުމާއި، ކަންފަތައް އުނދަގުވާވަރުގެ ބާރު އަޑުތަކެއްގެ ތެރޭ ނުވަތަ ތަފާތު ގަދަ އަލި ތަކުގެ ތެރޭހުރުން މިކުދިންނަށް ވަނީ ވަރަށް ވޭން ހުރި ކަމަކަށެވެ. ސެންސަރީ އޯވަރލޯޑްއޭ ކިޔައި އުޅެނީ މިފަދަ ހާލަތްތަކުގެ ސަބަބުން ހިއްސުތަކުން އެއްފަހަރާސިކުނޑިއަށް ފޯރުކޮށްދޭ ސިގުނަލްތަށް ގިނަވުމުގެ ސަބަބުން ސިނކުނޑިއަށް ކެތްނުކުރެވޭ ވަރުވުމަށެވެ. އެދަނޑިވަޅުގައި ވިސްނުމާއި، ހަމަޖެހިގެން މަޑުން ހުރުން ނުވަތަ އެހެން މީހުނާއި މުޢާމަލާތުކުރުން ވެގެންދަނީ ވަރަށް ދަތި އުނދަގޫކަމަކަވެ.
އޯޓިޒަމް ހުންނަ ކުދިންގެ ސިކުނޑި މަސައްކަތް ކުރުމުގައި ހިއްސުތަކުން ސިކުނޑިއަށްފޮނުވާ މެސެޖުތަކަށް އަމަލުކުރާގޮތް ތަފާތުވެއެވެ. މީގެ ސަބަބުން އެކުދިން ހައިޕަރ ސެންސިޓިވް (އާންމު މީހަކަށްވުރެ ބޮޑަށް އެކަމަކުން އިހުސާސްވާވަރު ބޮޑުވުން) ނުވަތަ ހައިޕޯސެންސިޓިވް (އާންމު މީހަކަށް ވުރެ ކުޑަކޮށް އިހުސާސްވުން) ހިމެނެއެވެ. މިސާލަކަށް ގަދަ އަލި ފެނުމުން ލޮލުގައި ރިއްސުމާއި، ވަކި ވައްތަރެއްގެ ފޮތީގެ ހެދުން ލުމުން ހިރުވުން ނުވަތަ ތަދުވުން އަދި މީގެ އިތުރުން އިވޭ ބައެއް އަޑުތައް އާންމު މީހަކަށްވުރެ ބާރަށް އަޑުއިވުން ފަދަ ކަންކަމަކީ ހައިޕަރ ސެންސިޓިވް ކަންކަމެވެ. އަދި ހަމަ އެގޮތަށް މީހަކު އަތްލުމުންވެސް އެކަން ދެނެނުގަނެވުމާއި، އެނބުރުމާއި ފުމުން ފަދަ ކަންކަން އާދަޔާ ހިލާފަށް ގިނައިން ކުރާނަމަ އެއީ ހައިޕޯސެންސިޓިވްގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭކަންކަމެވެ.
އާންމުކޮށް ސެންސަރީ އޯވަރލޯޑްވުމަށް މެދުވެރިވާ ހާލަތްތައް.
- އަޑުގަދަ ތަންތަން ( މިސާލަކަށް ކޮންސަޓްތައް، ކެފޭ، މޯލް)
- ގަދަ އަލި ނުވަތަ ނިވިދިއްލޭ އަލިތައް.
- މީހުން ގިނަ ތަންތައް.
- ގަދަ ވަހެއް ހުންނަ ތަކެތި (ސެންޓު ނުވަތަ ސާފުކުރާ ކެމިކަލްފަދަ)
- ކުރިން ނޭންގޭ / ތަފާތު ބީހުމެއް ނުވަތަ ޓެކްސްޗަރ އެއް އިހުސާސުވުން.
- ގިނަ ކަންތައްތަކެއް އެއްފަހަރާ ހިނގުން. (މަންޒަރާއި އަޑު ހިމެނޭހެން)
މިކަން ދެނެގަންނާނެ ނިޝާންތައް
އޯޓިޒަމް ސްޕެކްޓްރަމް ހުންނަ ފަރާތްތަކުން ސެންސަރީ އޯވަރލޯޑްގެ ހާލަތު މެދުވެރިވުމުން ތަފާތު ގޮތްގޮތަށް އެކަން ފާޅުކުރާނެއެވެ. އޭގެތެރޭގައި:
- ކަންފަތް ނުވަތަ ލޮލުގައި އަތްއެޅުން.
- އެތަނުން ދިއުމަށް ނުވަތަ ސަލާމަތްވުމަށް މަސައްކަތް ކުރުން.
- މީހާ ހުއްޓުން އެރުން ނުވަތަ އެއްވެސް ވާހަކައެއް ނުދައްކާ ހުރުން.
- ހަށިގަނޑު ދެފަރާތައް ހެއްލުން، ދެއަތް އަވަސް އަވަހަށް ތެޅުވުން (ފްލެޕިން ހޭންޑްސް) ނުވަތަ އަމިއްލަ މީހާ ހަމައަކަށް އެޅުވުމަށްޓަކައި މިފަދަ ހަރަކާތްތަކެއް ކުރުން.
- ރުއިމާއި ހަޅޭލެވުން.
- ވާހަކަ ދެއްކުމައި ވިސްނުމަށް އުނދަގޫވުން.
މިގޮތަށް ކުދިން މިޢަމަލުތައް ކުރަނީ ބަސްނާހާތީ ނޫންކަމާއި، އެކުދިންނަށް އެހާލަތާއި ކުރިމަތިވުމުން އެކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް ކުރާކަމެއްކަން ގަބޫލުކުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.
އެހާލަތުގައި އެހީތެރިވާނީ ކިހިނެއް؟
އެފަދަ ހާލަތެއްގައިވާ ކުއްޖަކަށް އެހީތެރިވުމުގެ ގޮތުން ކުރެވިދާނެ ވަރަށްގިނަ ކަންތައްތައް ހުރެއެވެ.
- މަޑުމައިތިރިކަމާއިއެކު ވާހަކަ ދައްކައި އެހީތެރިވުން. ގަދަކަމުން ވާހަކަ ދެއްކުވުމަށް ނޫޅުން އަދި ހަމަޖެހިލުމަށް ވަގުތުކޮޅެއް ބޭނުންވާނެކަމަށް ފެންނަނަމަ އެވަގުތު ދިނުން.
- އެއުނދަގޫވާކަމެއް ދެނެގަނެ އެކަމުން ދުރުކުރެވޭނެ މާހައުލެއް ގާއިމުކުރުން. މިސާލަކަށް ތަންކޮޅެއް މަޑު އަލިކަމެއް ބޭނުން ކުރުން، ގަދަ އަޑުތައް މަޑުކުރުން، ގަދަ ވަސްތަކާއި ދުރުކުރުން. މީގެ އިތުރުން އަޑުމަޑުކުރުމަށް ތައްޔާރުކޮށްފަ ހުންނަ ނޮއިސް ކެންސަލޭޝަން ހެޑްފޯން ބޭނުންކުރުމާއި އަވިއައިނު ބޭނުން ކުރުމަކީވެސް ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ.
- ވެއިޓެޑް ބްލެންކެޓް (ބަރުކޮށް ހުންނަ ރަޖައެއް)، ފިޖެޓް ޓޯއީސް ނުވަތަ މަޑު ފޮތިގަނޑެއް ފަދަ އެއްޗެއް ދިނުމަކީވެސް އެކަމުން އެކުދިންނަށް ހަމަޖެހުން ގެނެސްދޭނެ ކަމެކެވެ. އަދި ކުދިން ވަރުބަލިވާފަދަ ހަރާތެއް ކުރިއަށް ގެންދާނަމަ ދޭތެރެދޭތެރެއިން ހުސްވަގުތުކޮޅެއް ދިނުމަކީވެސް ރަނގަޅު ކަމެކެވެ.
- ސެންސަރީ އޯވަލޯޑުވުމަށް މެދުވެރިވާ ސަބަބުތައް ކުރީބައިގައި ދެނެގަނެ އެފަދަ ހާލަތްތައް މަދުކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރުން.
- މިހާލަތުގެ ސަބަބުން ކުރެވޭކަންކަމާއި ގުޅިގެން އެކުދިންނަށް އަދަބު ނުދިނުން. އޭގެ ބަދަލުގައި އެކަން މެދުވެރިވި ސަބަބު ދެނެގަތުމަށް މަސައްކަތް ކުރުން. އެފަދަ ހާލަތަކުން އަރައިގަތުމަށް އަމިއްލައަށް މަސައްކަތް ކުރާނެގޮތް ބުނެދިނުން. މިސާލަކަށް ނޭވާ ކޮންޓްރޯލް ކުރުން ނުވަތަ އެކަހެރި / މަޑުމަތިރި ވަގުތުކޮޅެއް ހޭދަކޮށްލުން.
ސެންސަރީ އޯވަލޯޑަކީ އޯޓިޒަމް ހުންނަ ގިނަ ފަރާތްތަކަކުން ތަހައްމަލުކުރާ ވަރަށް އުނދަގޫ ހާލަތެކެވެ. މިކަންކަން ދެނެގަނެ ދަސްކުރުމަކީ އެފަދަ ފަރާތްތަކަށް އެހީތެރިވުމަށް ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. އެކި ކުދިންގެ ބޭނުންތަކާއި އަމަލުތައް ތަފާތުވާނެތީ އެ ކަންކަން ހޯދާބަލައި ދެނެގަތުމަކީ ކޮންމެހެންވެސް ކުރަންޖެހޭކަމެކެވެ. ކެތްތެރިކަމާއިއެކު، އެކުދިންގެ އިހުސާސްތައް ދެނެގަނެ ރަނގަޅަށް މަސައްކަތްކޮށްފިނަމަ އޯޓިޒަމް ހުންނަ ކުދިނަށް ރައްކާތެރި، ހިންހަމަޖެހޭ އަދި އެހެންކުދިންނާއި އެކު އުޅެވޭނެ މާހައުލެއް ހޯދިދާނެއެވެ.