ދަރިފުޅުގެ އުމުރުން 5 މަސް ފުރޭއިރު، ހެދިބޮޑުވުމުގެ ތަރައްޤީގެ މުހިންމު ބައެއް މޭލުގާތަކަށް ވާސިލްވެ، ބާރު ދުވެލީގައި ކުރިއަރަމުންދެއެވެ. މި ދުވަސްވަރަކީ، ސަމާލުކަން އިތުރުވުމާއި، މޮޓޯ ސްކިލްސް އިތުރަށް ރަނގަޅުވުމާއި، ޖަޒުބާތީ ގޮތުން އެހެންމީހުނާއި ގުޅުންބަދަހިވެ، ވަށައިގެންވާ ދުނިޔެއަށް ވިސްނުން އިތުރުވާ ދުވަސްވަރެކެވެ. ކޮންމެ ކުއްޖަކީ ތަފާތު ކުއްޖެއްކަމުން ކުދިން ބޮޑުވަމުން އައުމުގައިވެސް ތަފާތުތަކެއް ހުރެއެވެ. ނަމަވެސް ހެދިބޮޑުވުމުގައި ގިނަ ކުދިންނަށް ހާސިލްކުރެވޭ އާންމު ކަންތައްތަކެއް ހުރެއެވެ. މި ބަދަލުތައް ދެނެގަތުމަކީ ދަރިފުޅުގެ ކުރިއެރުމަށް އެހީތެރިވެދީ، ދަރިފުޅުގެ ބޭނުންތަކަށް ފައިދާހުރި ގޮތެއްގައި އަޅާލުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަމެކެވެ.
ވިސްނުމުގެހުނަރު ތަރައްގީވުން (ކޮގްނިޓިވް ޑިވެލޮޕްމަންޓް)
5 މަހުގައި ދަރިފުޅު ދިރިއުޅޭ މާހައުލުގައިވާ ކަންކަމަށް އިތުރަށް ޝައުގުވެރިވެ މާހައުލުގައި ހިނގާކަންކަމަށް ރައްދުދީ އެހެން ފަރާތްތަކާއި އޮންނަގުޅުން ހަލުވިކަމާއިއެކު ކުރިއަރަމުންދެއެވެ. މިގޮތުން ވިސްނުމާއި ސިކުނޑިތަރައްގީވުމުގެ މި ކުރިއެރުން ދެނެގަނެވޭ ފުރަތަމަ އަލާމާތަކީ ލޮލަށް ފެންނަ މަންޒަރުތަކަށް އިޖާބަދޭ މިންވަރު ރަނގަޅުވުމެވެ. ކުރީ މަސްތަކުގައި ލޮލުގެ ހަރަކާތްތައް ފެންނަ ކަންކަމާއި ނުވަތަ ތަކެއްޗާއި އެއްވަރަށް އެންމެ ރަންގަޅަށް ހަރަކާތްކުރުމަށް ދަތިވި ނަމަވެސް، މި މަރުހަލާގައި މީހުނާއި، ކުޅޭ އެއްޗެހި ނުވަތަ އެހެނިހެންތަކެއްޗާއި އެއްވަރަށް ވަރަށް ފަސޭހަކަމާއިއެކު ލޯހިންގައި ބަލާނެއެވެ. މި ޤާބިލުކަމުގެ ސަބަބުން ވަށައިގެންވާ މާހައުލު ރަނގަޅަށް ދެނެގަތުމަށް އެހީތެރިވެދީ، އަތާއި ލޮލުގެ ހަރަކާތްތައް ގުޅުވާލުމަށް އެހީތެރިވެދެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން މި އުމުރުގައި ތުއްތު ކުދިން ތަކެތި އިތުރަށް ދެނެގަނެ ޓެސްޓް ކުރަންފަށައެވެ. ޓެސްޓު ކުރުމަށް އެކުދިން ބޭނުންކުރަނީ އަތާއި އަނގައެވެ. އަތުގައި ޖެހޭ ކޮންމެ އެއްޗެއްވެސް ބާރަށް ހިފެހެއްޓުމުގެ އިތުރުން އަންގަޔަށްލާ ތަހުގީގު ކުރެއެވެ. މި ޙިއްސީ ދިރާސާއަކީ އެކި ތަކެތީގެ ޓެކްސްޗަރތަކާއި، ބައްޓަމާއި، އޭގެ ބޭނުންތަކާއި ބެހޭގޮތުން އެކުދިން ކަންކަން ދަސްކުރާ ގޮތެވެ. މިސާލަކަށް ރައިބޮލި ތަޅުވާލުމުން އެކުދިންނަށް ދަސްވެގެންދަނީ އެކުދިންގެ އަމަލުތަކުން އަޑުތައް އުފެދިދާނެ ކަމެވެ. މީގެ އިތުރުން މިއުމުރުގައި އެކުދިން ހަނދާނުގައި ކަންކަން ހަރުލުންވެސް ދަނީ އިތުރަށް ހަރުދަނާވަމުންނެވެ. ދަންނަ މޫނުތަކާއި އަޑުތަކާއި ރޫޓިންތައް ހަނދާނުގައި ހުރެއެވެ. އެގޮތުން ބެލެނިވެރިން ފެނުމުން ނުވަތަ ކަމުދާ ލަވައެއް އަޑު އިވުމުން ޝައުގުވެރިވެއެވެ. މިއީ ކަންކަން ދެނެގަތުމާއި ހަނދާނުގައއި ހަރުލެއްވުން ރަނގަޅުވާކަން ދޭހަވާ ކަމެކެވެ.
ކޮގްނިޓިވް ޑިވެލޮޕްމަންޓަށް އެހީތެރިވެދެވޭނީ ޕީކާބޫ ފަދަ ގޭމްތައް ކުޅެގެން ކަމަށާއި، މިއީ އެމީހުންނަށް އޮބްޖެކްޓް ޕަރމަނަންސް (ލޮލުން ބޭރުގައި ހުރި ނަމަވެސް ކަންކަން ދެމިއޮންނަ ކަމުގެ ޚިޔާލު) ދަސްކޮށްދޭ ގޭމްތަކެކެވެ. ތަފާތު ކުލަކުލައިގެ، ޓެކްސްޗަރޑް ކުޅޭ އެއްޗެހި ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ ވެސް އެމީހުންގެ ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ސިކުނޑި ޝާމިލުވެ، ހީވާގިކަމާއެކު އެކްސްޕްލޯރޭޝަން ކުރުމަށް ހިތްވަރު ލިބޭ ކަމެކެވެ. “ޕީކަބޫ” ކުޅުމާއި ތަފާތު ޓެކްޗަރތަކާއި ކުލަތަކުގެ ކުޅޭ ތަކެތި ދިނުމަކީ ކުދިންގެ ސިކުނޑި ތަރައްގީވުމުގައި އެހީތެރިވުމުގެ ގޮތުން ކުރެވިދާނެކަމެކެވެ.
ޖިސްމާނީ ތަރައްގީއާއި ހަރަކާތް ކުރުމުގެ ހުނަރު
މި އުމުރުގައި ޖިސްމާނީ ގޮތުން ދަރިފުޅު ވަރުގަދަވެ، ގުނަވަންތަކުގެ ހަރަކާތްތައް އިތުރަށް ގުޅިގެން ދާންފަށައެވެ. 5 މަހުގެ ގިނަ ކުދިންނަށް ކަނދުރާ ކޮންޓްރޯލް ކުރެވޭނެއެވެ. އިށީނދެ އިންނައިރު ނުވަތަ އުރާލައިގެން ހުންނައިރުވެސް ބޯ ކޮންޓްރޯލް ކުރެވޭނެއެވެ. މިއީ އެހެން މޮޓޯ ސްކިލްސް ތަރައްޤީ ކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭ މުހިންމު މޭލުގާއެކެވެ. ގިނަ ކުދިން މިއުމުރުގައި ބަންޑުން ބޭއްވުމުން އުއްޑުން ވާގޮތަށް ފުރޮޅެންފަށައެވެ. އަދި ބައެއް ކުދިން ދެފަރާތަށް ވެސް ފުރޮޅެން ފަށައެވެ.
ފާހަގަކޮށްލެވޭ އަނެއް ބަދަލަކީ އިށީނދެ އިނުމުގެ ޤާބިލުކަން އިތުރުވުމެވެ. އަދިވެސް ކޮންމެސްވަރަކަށް އެހީތެރިކަން ބޭނުންވިޔަސް، ގިނަ ކުދިންނަށް އަމިއްލައަށް ކުޑަ ވަގުތު ކޮޅަކު ތެދައް އެކަނި އިށީނދެލައިގެން އިނދެއެވެ. ހާއްސަކޮށް ބާލީހެއް ނުވަތަ ބެލެނިވެރިއެއްގެ އެހީގައި އިށީދެވޭނެއެވެ. އަތާއި ލޮލުގެ ގުޅުން ތަރައްގީވަމުންދާކަން އަންގައިދޭ ކަންކަން މިއުމުރުގައި ފާހަގަ ކުރެވެން ފަށާނެއެވެ. އެގޮތުން ދަރިފުޅު ކުޅޭ އެއްޗެހި ހޯދުމަށް މާ ސީދާކަމާއެކު އަތް ދިއްކޮށް ދައްކާހަދައެވެ. އަދި އެއް އަތުން އަނެއް އަތަށް ތަކެތި ބަދަލުކޮށް ހަދަން ފަށައެވެ.
ޖިސްމާނީ އަދި މޮޓޯ ސްކިލްސް ތަރައްގީވުމަށް އެހީތެރިވުމުގެ ގޮތުން ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް ޓަމީ ޓައިމް ކުރިއަށް ގެންދިއުން ރަނގަޅެވެ. ޓަމީ ޓައިމްއަކީ ކަރާއި އަތްތިލަ އަދި ހަށިގަނޑުގެ މަތީ ބައިގެ މަސްތައް ވަރުގަދަކޮށްދީ، ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި ދަރިފުޅު ފިރުކެން ތައްޔާރުވުމާއި އެކަނި އިށީނދެ އިނުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެކަމެކެވެ.
ޖަޒުބާތީ އަދި އިޖުތިމާއި ގުޅުން ތަރައްޤީވުން
މި އުމުރުގައި ދަރިފުޅު ޖަޒުބާތީ ގޮތުން ހޭލުންތެރިކަން އިތުވެ ތަފާތު އިހުސާސްތައް ދައްކަން ފަށައެވެ. އެންމެ ފާހަގަކުރެވޭ އެއް ކަމަކީ ހިނިތުންވުމެވެ. އުފާވެރިކަން ފާޅުކުރުމުގެ ގޮތުން ހިނިތުންވެލުމެވެ. އަދި މަޖާކޮށް ސަކަރާތްޖަހާ ހެދުމުން ބާރަށް ހީ ހަދައެވެ.
އުމުރުން 5 މަހުގައިއ އިވޭ އަޑުގެ ރާގުން، ޖަޒުބާތީގޮތުން އެއީ ކޮންކަހަލަ ރާގެއްކަން ދެނެގަންނަން ފަށައެވެ. މިސާލަކަށް އުފާވެރި އަޑާއި ރުޅިވެރި އަޑު ނުވަތަ ރާގުގެ ތަފާތު އެކުދިންނަށް އެނގެން ފަށައެވެ. އޭގެ ސަބަބުން އެއަޑު އިވުމުން އެކުދިންގެ މޫނުމަތީގެ ކުލަވަރުތަކުން އެކަން ފާޅުކުރެއެވެ. މިސާލަކަށް އުފާވެރި އަޑެއް ނުވަތަ ރާގަށް ވާހަކަ ދެއްކުމުން ހިނިތުންވެ މަޖާވެއެވެ. އަދި ހިތްހަމަ ނުޖެހޭ ނުވަތަ ރުޅިވެރި ގޮތަކަށް އަޑުއިވުމުން މާޔޫސްވެ ދެރަވެއެވެ. މިއީ އެކުދިން އިޖުތިމާޢީ ގޮތުން ކަންކަން ދަސްކޮށް، ތަފާތު ޖަޒުބާތުތައް ދަސްކުރަން ފަށާގޮތެވެ.
މިއުމުރުގައި ބެލެނިވެރިންގެ ސަމާލުކަން ހޯދުމަށް އިތުރަށް މަސައްކަތް ކުރާކަންފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. ދަރިފުޅު އުރާލަން ބުނުމުގެ ގޮތުން ހަރަކާތް ކުރުމާއި، ބެލެނިވެޔާ ކޮޓަރިން ނުކުތުމުން ދެރަވެ ރުއިމާއި، އެނބުރި އައުމުން އުފާވެ ހަމަޖެހިލައެވެ. މި ނިޝާންތަކުން ދައްކުވައިދެނީ އެކުގައި އުޅޭމީހުންނާ މެދު އޮންނަ ޖަޒުބާތީ ގުޅުން އިތުރަށް ބަދަހިވަމުން އަންނަ ކަމެވެ.
މި ގުޅުން އިތުރަށް ބަދަހި ކުރުމަށްޓަކައި ދަރިފުޅާއި ހަތަރު ކަޅިހަމަކޮށް ވާހަކަ ދެއްކުމާއި، ބައްދާލުމާއި ދަރިފުޅުގެ ހަރަކާތްތައް ކޮޕީކޮށް ދަރިފުޅުގެ ޖަޒުބާތީ ސިގްނަލްތަކަށް ސަމާލުކަން ދިނުމަކީ އިތުބާރާއި ޖަޒުބާތީ ރައްކާތެރިކަން އިތުރުކޮށްދޭ ކަމެކެވެ.
މުއާމަލާތު ކުރުމާއި ބަސް ދަސްކުރުން
ވާހަކަ ނުދެއްކޭ ނަމަވެސް، 5 މަހުގެ ތުއްތު ކުދިން ބަސް ދަސްކުރުމުގެ ބިންގާ އަޅަންފަށައެވެ. އެމީހުން ވާހަކަ ދައްކަން މަސައްކަތް ފަށަނީ، “ބާ”، “ޑާ”، އަދި “ގާ” ފަދަ ތަކުރާރުވާ އަޑުތައް ބޭނުންކޮށްގެންނެވެ. މިގޮތަށް އަކުރުތައް ކިޔަން މަސައްކަތް ކުރުމަކީ ލަފުޒުތައް އުފައްދަން ދަސްކުރުމަށް އެޅޭ މުހިންމު ފިޔަވަޅެކެވެ. މިއުމުރުގެ ކުދިން އަޑުގެ ބާރުމިނާއި ޕިޗް ތަޖުރިބާކުރުމުގެ ގޮތުން އަޑު ލައްވާ ހަދާކަން ފާހަގަ ކުރެވޭނެއެވެ.
ބައެއް ކުދިން، އެކުދިންގެ ނަމުން ގޮވާލުމުން ބޯއަނބުރާ އަޑުއަންނަ ދިމާލަށް ބަލާނެއެވެ. މިކަމުން އެނގެނީ އެމީހުން ބަހާއި އެބަސް ނިސްބަތްވާފަރާތް ގުޅުވަން ފަށާފައިވާ ކަމެވެ. އަދި ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ރާގުތައް ވަކިކުރުންވެސް ރަނގަޅުވަމުން އަންނައިރު، ގިނަ ފަހަރަށް އުފާވެރި، އަޑަށާއި ހަރުކަށި ނުވަތަ ހިތާމަވެރި އަޑަކަށް ތަފާތު ގޮތަކަށް ރިއެކްޓްކުރެ އެވެ.
ދަރިފުޅަށް އަދި ހުރިހާ ކަމެއް ނުވިސްނުނު ނަމަވެސް، ދަރިފުޅާ ގަވާއިދުން ވާހަކަ ދައްކައިގެން ބަސް ދަސްކޮށްދިނުމަށް އެހީތެރިވެދެވިދާނެއެވެ. މިސާލަކަށް، ކަމެއް ކުރަމުން ދާއިރު އެކުރާ ކަންތައްތައް ކިޔައިދީ، ވަށައިގެންވާ ތަކެތީގެ ނަން ކިޔައި، ކުދިން ލައްވާ އަޑުތަކަށް ވާހަކަ ދައްކާ ފަދަ ގޮތަކަށް ޖަވާބު ދެވިދާނެއެވެ. މި މުޢާމަލާތްތަކުގެ ސަބަބުން ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ރާގުތަކާއި ގޮތްތައް ދަސްވެ، އަމިއްލަ އަޑުތައް ޕްރެކްޓިސް ކުރަމުން ގެންދިއުމަށް އެކުދިންނަށް ހިތްވަރު ލިބެއެވެ.
ނިދުމުގެ އުސޫލުތައް
އުމުރުން 5 މަސް ފުރޭއިރު ނިދުމުގެ ކަންކަން އެއްގޮތަކަށް ތަރުތީބުވެގެން ދެއެވެ. ގިނަ ކުދިން ގަވާއިދުން ވަކިގަޑިއެއްގައި ނިދައި އަދި ހޭލާހަދައެވެ. މި އުމުރުގެ ގިނަ ކުދިން ދުވާލަކު 12 ގަޑިއިރާއި 15 ގަޑިއިރާއި ދެމެދު ނިދާއިރު، އޭގެ ތެރޭގައި ދުވާލު ގަޑީގައި ކުޑަކޮށް ނިދާލާ 2 ނުވަތަ 3 ފަހަރުގެ ނިދި ހިމެނެއެވެ. ރޭގަނޑު ބައެއް ކުދިން އެއްވަގުތަކަށް 6 ގަޑި އިރާ 8 ގަޑިއިރާއި ދެމެދު ނިދައެވެ. ނަމަވެސް މި މަރުހަލާގައި ހުރިހާ ކުދިންނަކީ އެއްފަހާރާ އެހާ ދިގުކޮށް ނިދާ ކުދިންނެއް ނޫނެވެ.
ދަރިފުޅު ވަކި ވަގުތުތަކެއްގައި ނިދުމަށް ހަށިގަނޑު ހޭނެން ފަށައެވެ. ނިދާއިރު އަމަލުކުރާނެ ހާއްސަ ރޫޓިންއެއް ގެންގުޅުމަކީ ރަނގަޅު ނިދުމުގެ އާދަތަކެއް ހަރުލެއްވުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަމެކެވެ. މިސާލަކަށް ތާފަނާ ފެނުން ފެންވަރުވާލުން، މަޑުމަޑުން ތަޅުވާލުން ނުވަތަ ނިދުމުގެ ކުރިން ކުރު ވާހަކައެއް ކިޔުން ފަދަ ހަރަކާތްތަކުގެ ސަބަބުން ދަރިފުޅަށް ނިދާ ވަގުތު ޖެހިއްޖެ ކަން ދެނެގަންނަން ފަށާނެއެވެ.
މިއުމުރުގައިވެސް ދަރިފުޅު ރޭގަނޑު ހޭލާނަމަވެސް އެއީ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ކަމެއްނޫނެވެ. އެއީ މުޅިން އާދައިގެ ކަމެކެވެ. އަރާމުކޮށް ބާއްވައި ބަނޑުހައިވުން ނުވަތަ ނެޕީ ބަދަލު ކުރުން ކަހަލަ ކަމެއް ބޭނުންވީތޯބަލައި އެކަމެއް ކުރުމަށް ފަހު ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި ދަރިފުޅާއި ކުރެވޭ މުއާމަލާތްތައް ވީހާވެސް މަދުކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރާށެވެ.
5ވަނަ މަހަކީ ކަންކަން ހޯދުމާއި، ކުރިއެރުމާއި، ގުޅުންތައް ތަރައްގީވެގެންދާ މަހެކެވެ. އަމިއްލަ ނަފްސާއި، އެކުގައި އުޅޭ މީހުންނާއި، ދުނިޔެއާ ބެހޭގޮތުން ދަރިފުޅަށް ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް އިތުރު ކަންތައްތަކެއް ދަސްވެގެންދެއެވެ. އެކިކުދިން ކަންކަން ދަސްކުރާ ދުވެލި ތަފާތުވާނެއެވެ. ބެލެނިވެރިއެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން ދަރިފުޅު ކުރިއަރައި ދިއުމަށް އެހީތެރިވެދެވޭނެ އެންމެ މުހިންމު ގޮތަކީ ލޯތްބާއި ސަމާލުކަމާއި ހިތްވަރު ދިނުމެވެ.
